NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
حَدَّثَنَا
عُثْمَانُ
بْنُ أَبِي
شَيْبَةَ
حَدَّثَنَا
جَرِيرٌ عَنْ
عَبْدِ
الْعَزِيزِ
بْنِ
رُفَيْعٍ
عَنْ
عُبَيْدِ
اللَّهِ ابْنِ
الْقِبْطِيَّةِ
عَنْ أُمِّ
سَلَمَةَ
عَنْ
النَّبِيِّ
صَلَّى اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
بِقِصَّةِ
جَيْشِ
الْخَسْفِ
قُلْتُ يَا
رَسُولَ
اللَّهِ صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
فَكَيْفَ
بِمَنْ كَانَ
كَارِهًا
قَالَ
يُخْسَفُ بِهِمْ
وَلَكِنْ
يُبْعَثُ
يَوْمَ
الْقِيَامَةِ
عَلَى
نِيَّتِهِ
Ümmü Seleme (r.a) Rasûlullah (s.a.v.)'den (Mekke ile Medine
arasında) batırılacak olanların kıssasını haber verip (şöyle devam etti):
"Ya Rasûlullah, bu
orduya istemeyerek zorla götürülen ne olacak? dedim. Rasûlullah (s.a.v.):
Öbürleriyle birlikte o da
batırılacak, ama Kıyamet Günü niyetine göre diriltilir, buyurdu.
İzah:
Müslim fiten 4.
Hâdis-i şerifin,
Sahîh-i Müslim'deki rivayeti, Ubeydullah b. Kiptiyye tankıyla şu şekildedir:
"Haris b. Ebû
Rabîa ve Abdulah b. Safvan'la birlikte Ümmü'l Mü'minin Ümmü seleme (r.a)'nın
yanma girdik. (Arkadaşlarım) ona, yere batırılacak olan Orduyu sordular. - Bu
hadise İbn Zübeyn'in halifeliği günlerinde idi.-
Ümmü Seleme şöyle dedi:
Rasûlullah (s.a.v.)
"Kabeye birisi sığınacak. Ona bir ordu gönderilecek, arzdan Beydâ'ya
geldiklerinde yere batırılacaklar" buyurdu. Kendisine: Yâ Rasûlullah,
zorla getirilenler ne olacak?" dedim. ''Onlarla birlikte o da batırılacak
ama, kıyamette niyetine göre diriltilecek" buyurdu.
Müslim'deki başka bir
rivayette Sâhâbîlerin, Rasûlullah'a "Yâ Rasûlullah, bazen yol insanları
toplar" dedikleri, Hz. Nebi (s.a.v.)'inde: "Evet onlar içerisinde
kasıtlı olanı, mecbur kalanı ve yolcusu bulunur. Bunların hepsi bir çırpıda
helak olurlar, çeşitli yerlerden çıkarlar. Allah onları niyetlerine göre
diriltir." şeklinde cevapladığı bildirilmektedir.
Ebûl Velid el-Kattanî,
Ümmü seleme (r.a)'mn, Hz. Muâviye'den evvel vefat ettiğini, dolayısıyla İbn
Zübeyr'in hilâfetine erişemediğini söyleyerek hadisteki bir zaafa işaret
etmiştir. Kâdî İyâz ise, onun, Muâviye-nin oğlu Yezîd zamanında vefat ettiği
yolunda rivayetler bulunduğunu söyler.
Hadîste anılan ve Mekke
ile Medine arasında Beydâ denilen yerde batırılacağı bildirilen ordu ile
ilgili bilgi 4286 numaralı hadîs izah edilirken verildi.
Bu rivayette
dikkatimizi çeken bir konu şudur;
Bir topluma azap ve
helak geldiği zaman iyi kötü ayırımı yapmaz topluma hep birden gelir. Suçu
olmayanlar, uğradıkları azabın karşılığını öbür dünyada alırlar. Bir de bizzat
kendileri kötülük yapmamakla birlikte, emr-i bi'l maruf Nehy-i ali'l Münker
vazifesini ihmâl ettiklerinden dolayı aynı azabı haketmiş olabilirler.
Hâdis-i Şerif, kötü
insanlardan uzak kalmanın, onlarla işbirliği yapmamanın gereğine işaret
etmektedirler.